Interview: 'Clement: creatiever maatwerk dankzij strakke organisatie'

Pol Clement is de nieuwe voorzitter van Bouwunie Schrijnwerkers & Interieurbouwers. Hij neemt de fakkel over van Jos Heylen. Daarnaast staat hij dagelijks met beide benen stevig in de praktijk in schrijnwerkerij Clement in Bellingen.

Van algemeen schrijnwerk …

“Schrijnwerkerij Clement werd in 1962 door mijn vader opgericht”, vertelt Pol Clement. “Hij werd van bij het begin bijgestaan door mijn moeder. Mensen kozen toen één schrijnwerker die alles voor hen deed. Mijn vader maakte ramen, deuren, plafonds, wanden, plinten, dakgebinten, keukens en meubilair allerhande. Hét hoogtepunt van zijn carrière was ongetwijfeld de inrichting van de Universiteit van Louvain-La-Neuve. Terwijl de taalstrijd in alle hevigheid woedde, was hij vooral heel hard aan het werk. Hij had op een gegeven moment maar liefst 50 mensen in dienst en dat ging zijn petje toch wat te boven. Hij heeft me nadien altijd op het hart gedrukt om het toch iets rustiger aan te doen”, lacht Pol. Vader Clement draaide tot zijn laatste dag mee in het bedrijf, maar overleed helaas afgelopen Kerstdag. Het gemis is groot in dit warme, familiale bedrijf.

… naar interieurbouw

“Zelf ben ik in 1994 in de zaak gestart, na mijn studies economie en houttechnologie. Ik combineerde mijn passie voor schrijnwerk met mijn liefde voor koken en we maakten steeds meer keukens. Vandaag verzorgen we allerhande maatwerk voor particulieren, ziekenhuizen, kantoren en de horeca.” Pol Clement gelooft sterk in de kracht van specialisatie. Hij gelooft minstens even sterk in het volgen van je passie. “Bepaalde zaken – zoals binnendeuren – zullen we meestal uitbesteden aan onderaannemers, maar het renoveren van oude ramen is de uitzondering die de regel bevestigd. Ik heb een doorwinterde vakman in dienst die oude ramen op een schitterende manier in ere weet te herstellen of er een perfecte kopie van kan maken. Hij doet het met hart en ziel en is daarin dan weer enorm gespecialiseerd.” In het atelier krijgen we inderdaad twee schitterende klassieke Guillotine ramen voor een geklasseerd gebouw aan het Brusselse Atomium te zien.

Waardevol werk

Clement legt zich toe op speciaal meubilair. Projecten die niet al te voor de hand liggend zijn. Uitdagende projecten voor klanten die het werk en de materialen op waarde weten te schatten. “Ik ben er bijvoorbeeld trots op dat we de meeste Exki ren Otomat restaurants mochten inrichten”, vertelt Pol. “Sinds enkele jaren leggen we ons ook toe op de inrichting van radiotherapiebunkers. Met pijn in het hart, maar het is waardevol werk. Je mag ruimtes inrichten waar dagelijks mensenlevens gered worden.” Clement verzorgt ook maatwerk voor particuliere klanten. “De doelgroep wordt vaak omschreven als de betere particulier, maar daar hou ik niet zo van. Het zijn evengoed klanten die veel belang hechten aan een interieur op maat en ook bereid zijn daar een tijdje voor te sparen. Tot slot hebben we ook goede relaties met enkele architecten en binnenhuisarchitecten opgebouwd. Ze weten goed wat we kunnen en hoe we werken en doen daarom regelmatig beroep op ons. Voor vaste klanten stellen we ons ook heel flexibel op. We zullen al eens een avond of weekend doorwerken als een project echt afgewerkt moet worden.” Op de vraag of de medewerkers daar ook happig op zijn, antwoordt Pol resoluut ja. “De medewerkers voelen zich betrokken en zijn blij dat ze een waardevolle bijdrage kunnen leveren. Flexibiliteit werkt natuurlijk in twee richtingen. Zo zit ik hier tijdens carnaval zo goed als alleen.”

Zinvol automatiseren

In 2000 investeerde Clement voor het eerst in een CNC-machine. In 2010 volgde er een volgende grote stap in de richting van een geautomatiseerd productieproces. “Met een automatisch platenmagazijn deed de robotisering zijn intrede. We begonnen het productieproces aan te sturen vanuit het bureau en gingen steeds meer nadenken over industrie 4.0. We proberen de machines meer met elkaar te doen praten dan met onze mensen, maar er is nog werk aan de winkel. Het automatisch platenmagazijn communiceert al met de zaag. In de nabije toekomst is de kantenlijmer aan de beurt.” De technologie evolueert razendsnel, maar Pol Clement blijft nuchter. “Wanneer nieuwe technologie ons pad kruist, bekijken we hier intern met enkele mensen of en hoe het bij ons bedrijfsproces zou passen. Onlangs hebben we dat bijvoorbeeld nog gedaan met de nesting-techniek. Voor welke toepassingen zou het wel of niet nuttig kunnen zijn? Hoeveel tijdswinst zouden we realiseren? Kunnen we voldoende rendement op de investering halen?

Sinds enkele jaren leggen we ons ook toe op de inrichting van radiotherapiebunkers. Met pijn in het hart, maar het is waardevol werk. Je mag ruimtes inrichten waar dagelijks mensenlevens gered worden.

De werkvoorbereider: cruciale schakel

Machines zijn slechts de helft van het verhaal, ook goede software is cruciaal. “Op dat vlak is het een hele zoektocht geweest. We probeerden verschillende pakketten voor we de software vonden die bij ons bedrijfs-DNA past.” Pol Clement ondervond op een wat pijnlijke manier dat de werkvoorbereider vandaag een cruciale schakel in het proces is. “Ik had toen gelukkig een enorm bekwame medewerker in dienst die op vlak van software alles zeer goed heeft uitgedokterd en geïmplementeerd. Toen hij plots werd weggekaapt door een concurrerend bedrijf, hebben we toch even zwarte sneeuw gezien. Vandaag heb ik twee werkvoorbereiders in dienst zodat continuïteit op dat vlak verzekerd is. Het is een gouden raad die ik iedereen sindsdien graag meegeef.”

Strakke organisatie

Vandaag wilt Clement het verschil gaan maken met een zeer strakke organisatie. “Sinds 2018 heb ik iemand in dienst die zich intensief met onze bedrijfsprocessen bezighoudt. We proberen ons strikter strikt aan onze planning te houden, hoewel dat een hele uitdaging is. We investeerden in een ERP-pakket om heel wat processen verder te optimaliseren. Een ver doorgedreven kostprijsbepaling wordt steeds belangrijker. De toegenomen concurrentie – zowel in eigen land als vanuit lagelonenlanden – zorgt ervoor dat we onze prijzenpolitiek moeten scherpstellen. We namen onze logistiek grondig onder de loep. Onderweg even vlug naar de metaalwinkel rijden, is er vandaag niet meer bij. We proberen onze verplaatsingen te minimaliseren en kiezen resoluut voor de Brusselse markt. We werden heel wat strikter wat betaaltermijnen betreft en gaan niet meer in zee met instellingen en aannemers die veel te laat betalen. We trachten het kaf van het koren te scheiden.”

Van tekening tot realisatie

Pol Clement neemt de verkoop voor zijn rekening. Het proces begint bij de verkoopstekening. “Meestal is dat een snelle SketchUp. De werkvoorbereider maakt daar bij de aanvang van het project een gedetailleerde tekening van. De hele verdere flow staat of valt met de juistheid van de technische tekening. Vervolgens weten we precies wat we voor elk project moeten bestellen. We plannen de machines in, bepalen wie in het atelier welke taken voor zijn rekening zal nemen. Af en toe werken we alle details al tijdens de offertefase uit, en koppelen we er een gedetailleerde ureninschatting aan, zodat we de kostprijs heel goed kunnen inschatten. Door na afronding van het project na te gaan of onze inschattingen correct waren, krijgen we steeds meer grip op ons productieproces.” Het team telt vandaag 18 medewerkers. “9 ateliermedewerkers, 6 plaatsers, 2 werkvoorbereiders en een pistoolspuiter die het lakwerk voor zijn rekening neemt.” Het is niet verrassend dat de zoektocht naar personeel ook hier moeizaam verloopt. “We proberen talent op te pikken en te doen ontplooien door stageplekken en vakantiejobs aan te bieden. We zetten stevig in op diversiteit en gaan op zoek naar carrièreswitchers. Je moet mensen vandaag echt zelf willen opleiden. Met de aangekondigde onderwijshervormingen, waarbij er nog minder aandacht zal zijn voor praktijkgerichte vakken, wordt het nog moeilijker.”

Samen sterk

Clement doet veel in eigen beheer. “Werken met verschillende materialen vind ik boeiend. Van massief hout over fineer tot solid surface. Het lakwerk verzorgen we ook zelf. Deuren op maat laten we aan een andere vakman over, net als complex plakwerk en eventuele postformering. Omgekeerd doen zij ook beroep op ons voor activiteiten waar ze zelf minder expertise in hebben. Door op die manier samen te werken, bieden we tegengewicht aan de oneerlijke concurrentie. Een houthandelaar verkoopt bijvoorbeeld steeds vaker ook afgewerkte producten of gemakkelijk te monteren pakketten aan plaatsers. Op zich geen probleem, maar ze kunnen dit aan voordeligere prijzen omdat ze onder een paritair comité met lagere loonlasten vallen. Ze moeten bijvoorbeeld geen rekening houden met weerverlet. Het is schrijnend dat spelers binnen eenzelfde sector ongelijk belast worden en zo ook weer met elkaar in concurrentie gaan.”

We mogen niet bang zijn voor verandering. Stilstaan is achteruitgaan. Soms moet je gewoon springen.

Duurzaam produceren

Een meer milieubewuste manier werken en produceren staat hoog op de prioriteitenlijst. “Hoewel we het vandaag zeker niet slecht doen, wil ik nog strenger gaan sorteren in het atelier. Ik vind het persoonlijk ook schrijnend dat er op werven nog zo weinig aandacht aan geschonken wordt. Daar gaat alles – in het beste geval – gewoon in één grote container. Vandaag genereren we nog warmte met ons eigen houtafval, maar op termijn zullen we waarschijnlijk overschakelen naar zonne-energie. Ik wil ook het wagenpark herbekijken. Naar materialen toe merken we dat recuperatiematerialen als barnwood steeds vaker gevraagd worden.” Op langere termijn overweegt Pol Clement een verhuis. “We zijn nu onze kantoren aan het vernieuwen, maar ik droom toch ook nog van een nieuwe locatie.”

Deuren op maat, complex plakwerk en postformering laten we aan andere vakmannen over. Omgekeerd doen zij ook beroep op ons. Door op die manier samen te werken, bieden we tegengewicht aan de oneerlijke concurrentie.

Afsluitend wil Pol Clement graag kwijt dat hij bijzonder trots is op wat de sector in België weet neer te zetten. “We hebben een mooie job en staan aan de top in Europa. Enerzijds door automatisering, maar vooral ook door de schat aan vakkennis en de kwaliteit van onze afwerking. Ik hoop dat we een collegiale spirit kunnen behouden. Je kunt veel alleen, maar samen sta je sterker. Ik hoop ook dat we ons talent kunnen blijven ontplooien op een manier die tot zingeving leidt. We mogen niet bang zijn voor verandering. Stilstaan is achteruitgaan. Soms moet je gewoon springen.”

- Bron: De Schrijnwerkerskrant (maart 2020)